Teleurstelling in Nederland
Zwanger, zonder huis of werk en teleurgesteld in hoe het werk eindigde in Senegal. Zo kwamen Peter & Ruth* terug naar Nederland. Ze trokken in bij (schoon)ouders, maar een verschil in visie op opvoeden, carrière en het achtergelaten project bracht spanning met zich mee. Daar zit je dan. Je wilt opnieuw beginnen in Nederland, daar ligt je toekomst, daar wil je slagen…. Blijkt het toch niet zo simpel te liggen en loop je tegen veel onbegrip vanuit je omgeving aan.
Het verhaal van Peter en Ruth is persoonlijk en soms pijnlijk, maar als ik ze spreek op het station van Ermelo stralen ze rust en blijheid uit. Peter maakt regelmatig grapjes en sarcastische opmerkingen, terwijl Ruth ons in het gareel houdt en de lijn in het verhaal probeert te houden. Als team werken ze perfect en zitten ze ontspannen tegenover mij aan tafel. Ze zijn halverwege de dertig, ouders van drie kinderen en tijdelijk in Nederland. Tijdelijk? Ja, want bovenstaand verhaal loopt anders af dan ze zelf bedachten. Ze zijn eind vorig jaar weer uit Nederland vertrokken, terug naar Senegal, het land dat ze achterlieten.
Terug in het gareel
Eind 2013 (midden in de economische crisis) komen Peter en Ruth terug in Nederland, na ongeveer acht jaar in Senegal te hebben gewoond en gewerkt. ‘Het werk dat wij deden veranderde. Met nieuwe leiding veranderde de visie zo dat wij ons er niet meer in konden vinden. Het was tijd voor wat nieuws, voor ons gevoel. Wat precies wisten we nog niet, maar dat was waarschijnlijk wel in Nederland.’
Wonen en werken als obstakel
Ruth vertelt: ‘We wilden heel graag slagen in Nederland, laten zien dat we dat wel konden. Dus wilden we bij terugkomst weer meedraaien in de maatschappij. Maar het praktisch landen was al een probleem. We hadden geen huis en geen baan, het was pittig. Als je dan in Nederland bent verwachten mensen wel dat je binnen twee maanden weer in het gareel loopt en je niet meer ‘anders en vreemd’ gedraagt.’
Alleen al het huren van een woning is niet zo simpel als mensen in hun omgeving beweren. Door het leven in het buitenland komen ze niet in aanraking voor urgentie of een woning in de buurt van hun familie. Na anderhalf jaar bij hun (schoon)ouders gewoond te hebben, vinden ze via-via een huis in een andere regio, waar ze graag wilden wonen.
Het vinden van een baan was evenmin makkelijk, doordat er veel gevraagd werd naar diploma’s. Uiteindelijk vindt Peter een baan in een fabriek. Niet echt het werk waar hij blij van werd. “Ik ben uiteindelijk gestopt met die baan, want ik zat tegen een burn-out aan. Ik ben een ondernemer die van afwisseling houd, nou ja, dan sta je daar.. je mag weten met welke vinger je het knopje indrukt, maar verder is de afwisseling ook weg. Toen hebben we besloten om daar weg te gaan. Dat kon natuurlijk helemaal niemand begrijpen.”
Resultaatgericht
Naast onbegrip voor zijn carrièrekeuzes, speelde er ook nog mee dat mensen teleurgesteld waren omdat het project in Senegal niet goed eindigde. Peter legt uit: ‘Nederlanders investeren graag in projecten met resultaat. Het moet allemaal tastbaar en meetbaar zijn. Wat wij achterlieten was een investering in mensen, het praktische project waar we aan werkten is uiteindelijk gestopt. Hoe mensen veranderd zijn is moeilijk meetbaar. 1600 kippen is meetbaar, maar die waren er niet meer.’
‘Ik zou dat echt niet kunnen’
De omgeving begrijpt wel meer niet van de keuzes van Peter en Ruth. Waarom Peter zijn baan op zegt en kiest voor huisman zijn, terwijl Ruth werkt, het ontbreken van financiële stabiliteit én de keuze om weer te vertrekken.
“Ja, dan hoor je van mensen ‘ik zou dat echt niet kunnen hoor’ en dan denk ik…. Wat zou je niet kunnen dan? Ja, je moet er wel wat voor laten, misschien wel meer dan voor een gewone baan. Maar zo bijzonder vind ik het niet wat wij doen hoor. Het is niet heel ingewikkeld of spannend.’
Het is ook niet zo dat je veel moet loslaten… ja, dat vinden de mensen hier misschien wel, maar ik heb niet echt het idee dat er veel te verliezen valt in Nederland. Mensen maken het allemaal heel groot wat we doen, maar als je het eenmaal doet denk je ‘ohhh, dat valt ook wel mee.’ Kijk, je geeft zeker wel wat op, financiële zekerheid, een baan, een huis, bouwen aan je toekomst. Maar dat is het voor ons wel waard.’
Familierelaties onder druk
‘We woonden anderhalf jaar bij onze ouders in. Dat was heel fijn, want we konden elkaar helpen. Maar als dat langer gaat duren, dan ga je wel met dingen bemoeien. Wij gingen bijvoorbeeld naar de kringloop toe en dat vonden zij moeilijk. Dan greep mijn moeder gewoon in.’ vertelt Peter. Ze kocht nieuwe kleren voor haar kleinkinderen en zei: ‘Je bent nu niet meer in Afrika, hier dragen we onze kinderen niet in een draagdoek, maar gebruiken we een kinderwagen.’ Ja, dat zorgde wel voor wat spanning.’ Peter omschrijft de familierelatie als dat het een beetje dubbel is: ‘Ik moest niet te gek doen, maar we hadden wel in Afrika gewoond, dat is ook wel weer een status waar ze mee pronkten. Dat ze ermee ‘opschepte’ moesten we dan wel weer van iemand anders horen.’ Peter haalt zijn schouders op. ‘Tja…’
‘Onze ouders hebben het er nog veel moeilijker nog mee gehad dat wij weer wilden vertrekken. Ze snapten niet dat we dat wilden doen wat ons echt belangrijk lijkt. Dit heeft wel voor wat frustraties gezorgd, maar ondertussen zijn ze het wel weer gewend, denken we.’
Verbinding zoeken
‘Al die dingen lagen er ook aan dat ik wat linkser geworden ben. Als je terugkomt bij familie verval je toch weer in oude patronen. Maar ik was ondertussen ook anders geworden en kon mij niet meer zo druk maken over alles wat ze zeiden. We zoeken nu veel meer de verbinding en zijn we minder uitgesproken in discussies. Dat is nog wel een dingetje voor mijn familie. Zij denken behoorlijk zwart-wit en willen graag weten waar we staan. Maar zo duidelijk is dat niet meer voor ons. Ik laat nu liever zien in daden hoe ik ergens over denk dan in woorden.’
Succes!
Uiteindelijk kozen Peter en Ruth wéér voor het leven in Senegal, waar ze met hun kinderen bouwen aan een nieuwe toekomst. Eentje waar ze ook hopen te slagen, net zoals ze uiteindelijk succesvol waren in Nederland. Ruth concludeert: ‘uiteindelijk was de periode in Nederland, met al z’n ups en downs een belangrijke voorbereiding zijn geweest voor onze nieuwe periode in Senegal.’
*Dit zijn niet hun echte namen, vanwege de familierelaties zijn er enkele details veranderd.
Eén reactie